روزانه تمامی ما بدون آنکه متوجه شویم بخش بزرگی از مالیات بر اررش افزوده را تشکیل می‌دهیم. این روش یکی از ابزار‌های اقتصادی و روش اخذ مالیات است. اگر کسب و کاری دارید، بهتر است با این نوع مالیات آشنا بوده و اطلاعات بیشتری را درباره آن به دست آورید.
مالیات بر ارزش افزوده چیست؟
مالیات بر ارزش افزوده یکی از انواع مالیات‌های غیرمستقیم است که منبع درآمد دولت محسوب می‌شود. مصرف‌کننده نهایی باید این مالیات را پرداخت کند و براساس آخرین قوانین مالیاتی سال ۱۴۰۲ با استفاده از خوداظهاری مالیاتی که در سامانه ارزش افزوده انجام می‌شود، محاسبه ارزش افزوده انجام می‌گردد. این مالیات به این صورت است که مودیان مالیاتی را که داده‌اند، را از مالیات دریافتی از خریدار کم کرده و مقدار باقی مانده آن مالیات بر ارزش افزوده است که بایستی به سازمان مالیات کشور پرداخت شود. طبق ماده ۳ قانون مالیات بر ارزش افزوده به تفاوت بین ارزش کالا‌ها و خدماتی که عرضه می‌شوند، با ارزش کالا‌ها یا خدمات در دوره مشخصی ارزش افزوده می‌گویند. در عبارتی دیگر می‌توان گفت به مالیاتی که طی تولید و خدمات از محل تولید تا فروش کالا مرحله به مرحله از مشتری نهایی دریافت می‌شود، ارزش افزوده می‌گویند. چاپ فاکتور رسمی باید انجام شود تا در اداره مالیات معامله به ثبت برسد.
انواع مالیات بر ارزش افزوده
مالیات بر ارزش افزوده سه نوع است که به شرح ذیل هستند:
- مالیات بر ارزش افزوده تولیدی: در این مالیات بر ارزش افزوده به فروش کالا‌های مصرفی و فروش کالا‌های سرمایه‌ای مالیات تعلق می‌گیرد. در این صورت بنگاه اقتصادی با خرید کالا اعتبار مالیاتی کسب نخواهد کرد.
- مالیات بر ارزش افزوده مصرفی: در این نوع مالیات بر ارزش افزوده تمام مخارج سرمایه‌گذاری ناخالص حذف می‌شود. دلیل آن هم این است که براساس کالا‌ها و خدمات مصرفی است.
- مالیات بر ارزش افزوده درآمد: در مورد این نوع مالیات که به آن ارزش افزوده از نوع درآمد گفته می‌شود به تولید خالص کالا‌ها مالیات تعلق می‌گیرد. بنابراین با کم کردن هزینه استهلاک به سرمایه‌گذاری خالص مالیات تعلق می‌گیرد.
مزایای مالیات بر ارزش افزوده
مالیات بر ارزش افزود مثل تمام ابزار‌های اقتصادی مزیت‌هایی دارد که به شرح زیر است:
افزایش درآمد‌های مالیاتی: این کار پایه مالیاتی را گسترش داده و باعث افزایش درآمد‌های مالیاتی می‌شود.
گسترش پایه مالیاتی: این ابزار بخش‌هایی از اقتصاد را که با استفاده از روش‌های مالیات بر فروش پوشش دادن آن‌ها سخت است، را پوشش می‌دهد.
کاهش هزینه اخذ مالیات: دیگر مزیت مالیات بر ارزش افزوده کاهش هزینه اخذ مالیات است. در مقایسه با دیگر روش‌های اخذ مالیات هزینه‌های جمع‌آوری این نوع کمتر است؛ همچنین با استفاده از این روش می‌توان مالیات مضاعف و فرار‌های مالیاتی را کاهش داده و به کم شدن وقفه زمان پرداخت کمک کرد. در این صورت به ساختار کلی نظام مالیاتی کشور کمک بسیار بزرگی می‌شود.
فرمول محاسبه ۹ درصد ارزش افزوده
طبق قانون فروشنده باید برای هر فاکتوری که صادر می‌کند، ۹ درصد ارزش افزوده به آن اضافه کرده و سپس مبلغ کل را از خریدار دریافت کند. فرمول آن به این صورت است که مالیات بر ارزش افزوده= بهای کالا + (بهای کالا * نرخ مالیات بر ارزش افزوده).
به طور مثال اگر کالایی به مبلغ ۱۰۰۰۰۰۰۰ باشد با اضافه کردن ۹ درصد مالیات در نهایت خریدار باید مبلغ ۱۰۹۰۰۰۰۰ را پرداخت کند.
دو حالت در اینجا وجود دارد که اگر معامله حالت B To B باشد، یعنی دو شخص حقوقی در آن معامله را انجام می‌دهند. واحد حقوقی فروشنده باید ۹ درصدی را که خریدار اضافه پرداخت کرده است، را به دولت پرداخت کند. از طرفی خریدار چون ۹ درصد اضافه پرداخت کرده است از دولت طلبکار بوده و اعتبار کسب می‌کند. مثلاً اگر در طول یک فصل یک واحد اقتصادی ۵۰۰۰۰۰۰۰ ریال از مشتری بابت ارزش افزوده دریافت کند و مبلغ ۴۰۰۰۰۰۰۰ هم به فروشنده پرداخت کرده باشد.
در این صورت مبلغ ۱۰۰۰۰۰۰۰ را که ما به تفاوت آن است، را باید به دولت پرداخت نماید. اما در صورتی که مبلغ ۶۰۰۰۰۰۰۰ را به فروشنده پرداخت کرده باشد، از سازمان مالیات مبلغ ۱۰۰۰۰۰۰۰۰ طلب داشته و می‌تواند در دوره‌های بعدی به صورت اعتبار آن را دریافت کند یا آنکه به صورت نقدی آن را بگیرد. در حالت دیگر معامله را B To C می‌گویند که یک طرف فروشنده و طرف دیگر خریدار است، که مودی مالیاتی محسوب نشده و قوانین مالیاتی را شامل نمی‌شود.
زمان ارسال اظهارنامه ارزش افزوده
تمام مودیان مالیاتی باید ۱۵ روز بعد از پایان هر فصل اظهارنامه مالیاتی را تکمیل کنند که گاهی فرصت آن توسط سازمان امور مالیاتی تمدید خواهد شد. اگر تا به حال این کار را انجام نداده‌اید، می‌توانید به سایت سازمان مالیات مراجعه کرده و اطلاعات بیشتری را دریافت کنید.
مدارک مورد نیاز رسیدگی مالیات ارزش افزوده
برای جلسه رسیدگی کارشناسان اداره مالیات بر ارزش افزوده مدارکی نیاز است که عبارتند از:
- تراز آزمایشی در سطح کل برای سال مورد نظر
- تراز آزمایشی سال قبل و بستن حساب‌های موقت سال قبل
- اولین و آخرین فاکتور فروش در سال مورد نظر
- گردش حساب مالیات بر اررش افزوده سال مورد نظر
- وضعیت‌های ارسالی شرکت‌های پیمانکاری
- تصویر اسناد فروش دارایی‌ها و جدول فروش دارایی‌ها
- فاکتور‌های خرید
- تصویر تمام اوراق سبز گمرکی و دیگر مدارک ایجاد اعتبار مالیاتی
- تکمیل فرم‌های مربوطه
- تصویر صورتحساب‌های بانکی برای سال مورد نظر
- گردش حساب سود و زیان انباشته
- گردش حساب تعدیلات حسابداری
- گردش موجودی مواد و کالا
- تصویر گزارش حسابرسی مالی
- تصویر برگ تشخیص عملکرد سال مورد نظر
- اظهارنامه عملکرد سال مورد نظر
مالیات بر ارزش افزوده یکی از انواع مالیات‌ها است که از مصرف‌کننده نهایی اخذ شده و منبع درآمد دولت است. این مالیات در سه نوع است و انجام آن مزیت‌هایی دارد. ۹ درصد مالیات به کالت تعلق می‌گیرد که خریدار باید آن را پرداخت نماید.
سوالات متداول
انواع مالیات بر ارزش افزوده کدامند؟
مالیات بر ارزش افزوده تولیدی، مصرفی و درآمد
فرمول محاسبه ۹ درصد ارزش افزوده را بیان کنید؟
محاسبه مالیات بر ارزش افزوده= بهای کالا + (بهای کالا * نرخ مالیات بر ارزش افزوده).
بدون دیدگاه