حسابداری ارزی چیست؟

حسابداری ارزی یک حوزه مهم در حسابداری است که به ثبت و نظارت بر معاملات ارزی مرتبط با واحدهای اقتصادی مختلف می‌پردازد. در این حوزه، معاملاتی که با استفاده از ارزهای خارجی انجام می‌شوند، مورد توجه ویژه‌ای قرار می‌گیرند. یکی از مهمترین وظایف حسابداری ارزی، ثبت دقیق تمام جزئیات معاملات ارزی از جمله تسهیلات ارزی و تسعیر ارز در طول دوره‌های مختلف است.

در حین ثبت حسابداری تسهیلات ارزی، حسابداران باید با دقت به مواردی از جمله نوسانات قیمت ارزها در زمان معامله توجه کنند. این نوسانات می‌توانند تأثیر زیادی بر محاسبات مالی داشته باشند. به عنوان مثال، اگر یک معامله با یک ارز خارجی در ابتدای سال صورت گیرد و نرخ ارز به طور قابل توجهی در طول سال افزایش یابد، محاسبات مالی بر اساس نرخ تسعیر ارز در پایان سال مالی نیاز به تصحیح دارند.

در ثبت حسابداری فروش ارز نیز، مسائلی چون تبدیل ارزش معامله به واحد پول گزارشگری مورد توجه قرار می‌گیرد. این اقدام ضروری است تا گزارش‌های مالی دقیق و کامل ارائه شده و تأثیرات نوسانات قیمت ارز در تصمیم‌گیری‌های مدیریتی قابل درک باشند.

واحد پول گزارشگری در حسابداری ارزی چیست؟

واحد پول گزارشگری در حسابداری ارزی، بر اساس استاندارد شماره 16 حسابداری، واحد پولی است که در صورت‌های مالی شرکت به کار می‌رود. در ایران، معمولاً از ریال، به عنوان واحد پول گزارشگری استفاده می‌شود. این واحد در گزارش‌دهی مالی شرکت مرجع است و تمامی معاملات و صورت‌های مالی به آن تبدیل می‌شوند. در مقابل، هر واحد پولی به غیر از واحد پول گزارشگری به عنوان ارز شناخته می‌شود. واحد پول گزارشگری به شرکت‌ها کمک می‌کند تا معاملات و تأثیرات مالی ارزی را در گزارشات مالی با دقت و صحیح ثبت کنند.

حسابداری ارزی چگونه انجام می شود؟

حسابداری ارزی به دقت و تفصیل در انجام مراحل مختلف تسهیلات ارزی و تسعیر ارز تأکید دارد. برای ثبت اسناد حسابداری ارزی، ابتدا باید به فرآیند تسعیر ارز مسلط شوید. به طور کلی این نوع فرایند با معاملات ارزی شروع می‌شود.(مثل خرید و فروش کالا یا اجناس از خارج از ایران). چنانچه شرکتی معاملات خود را با ارزهای متنوع انجام می‌دهد، بهتر است تک تک ارزها را در سیستم حسابداری خود تعریف نماید.

پس از تعریف ارزها و ثبت مقدار تراکنش‌های انجام شده با هر یک از آنها، موجودی ارزی باید به واحد پول گزارشگری تبدیل شود. محاسبه سود و زیان ناشی از معاملات ارزی نیز به سادگی انجام می‌شود، برای این کار کافی است موجودی ارز را در نرخ مبادله ضرب کنید. در این حالت موجودی بر اساس واحد پول گزارشگریبه دست می‌آید.

یکی از مسائل دشوارتر حسابداری ارزی، تفاوت تسعیر ارز است. این تفاوت از تغییر نرخ ارز در زمان ناشی می‌شود. به عنوان مثال، اگر نرخ ارز در زمان تسعیر مبلغی از ارز را با نرخ خاصی به ریال تبدیل کرده و در پایان سال نرخ ارز افزایش یابد، تفاوت تسعیر ایجاد می‌شود. حسابداران موظف هستند این تفاوت را مستند کرده و در صورت سود یا زیان ناشی از تغییر نرخ ارز، آن را ثبت کنند.

چه تفاوتی بین واحد پول گزارشگری و واحد پول عملیاتی وجود دارد؟

تفاوت میان واحد پول گزارشگری و واحد پول عملیاتی در حسابداری ارزی یکی از نکات حیاتی است که در ثبت حسابداری و گزارش‌دهی مالی باید به آن توجه کرد. واحد پول گزارشگری، واحد مرجع در تهیه گزارشات اساسی حسابداری است که بر اساس آن گزارش‌ها تدوین و ارائه می‌شود. این واحد پولی معمولاً واحد پول ملی است که در کشور مبدأ شرکت قرار دارد.

از سوی دیگر، واحد پول عملیاتی، واحدی است که در محیط اقتصادی و فعالیت‌های اصلی واحد تجاری مورد استفاده قرار می‌گیرد. این واحد پولی بر اساس عواملی چون قیمت فروش کالاها و خدمات، دستمزد و تسویه مواد تعیین می‌شود. به عبارت دیگر، واحد پول عملیاتی نشان‌دهنده محیط اصلی تعاملات مالی واحد تجاری در زمان و مکان معینی است.

برای مثال، اگر یک شرکت شعبه‌ای در ترکیه داشته باشد، واحد پول عملیاتی آن لیر ترکیه خواهد بود؛ زیرا بیشتر تعاملات مالی این شعبه با این واحد پول صورت می‌گیرد. با این حال در تهیه گزارشات مالی کل شرکت، واحد پول گزارگری، یعنی ریال ایران، به عنوان واحد مرجع استفاده می‌شود.به این ترتیب، در تدوین گزارشات مالی، تفاوت میان این دو واحد پولی باید دقیقاً در نظر گرفته شود تا گزارشات مالی دقیق و با توجه به محیط واقعی تجاری شرکت تدوین گردد.

تسعیر ارز در حسابداری چیست؟

طبق استاندارد شماره 16 تسعیر ارز در حسابداری، به فرآیندی گفته میشود که در طول آن، اطلاعات مالی مبتی بر ارز، به واحد پول گزارشگری بیان میگردد. این به این معناست که در ثبت حسابداری تسعیر ارز، اطلاعات مالی ابتدا بر اساس یک ارز مشخص (معمولاً ارز معامله‌ای) ثبت می‌شود و سپس به واحد پول گزارشگری تبدیل می‌گردد.

تسعیر ارز عمدتاً زمانی انجام می‌شود که معاملات با طرف‌های خارجی صورت می‌گیرد و واحد پول آنها متفاوت است. همچنین، در صورتی که در معاملات داخلی از مبادلات ارزی استفاده شود، نیاز به تسعیر ارز پیش می‌آید. در هر دو حالت، هدف این فرآیند تسعیر ارز، تبدیل معاملات ارزی به واحد پول گزارشگری و ارائه گزارشات مالی دقیق و شفاف است.

نرخ تسعیر ارز چیست؟

برای ثبت حسابداری تسعیر ارز در پایان سال،یا محاسبه سود و زیان تسعیر ارز، ابتدا باید نرخ تسعیر ارز شناسایی کنید. نرخ تسعیر ارز، نرخ تبدیل دو واحد پول به یکدیگر است که در فرایند تسعیر از آن استفاده می‌شود. معمولا این فرآیندرا در معاملات با طرف‌های خارجی، یا در مبادلات ارزی داخلی اجرا میکنند.

این نرخ به دو صورت مستقیم و غیرمستقیم مطرح می‌شود. نرخ مستقیم نشان‌دهنده تعداد واحد پول داخلی برای دریافت یک واحد پول خارجی است، در حالی که نرخ غیرمستقیم به تعداد واحد پول خارجی برای به دست آوردن یک واحد پول داخلی اشاره دارد.طبق توصیه استاندارد حسابداری 16، برای تعیین نرخ تسعیر ارز، باید از نرخ ارز در دسترس استفاده کنید. به عبارت دیگر، هیچ منبع رسمی، نرخ تسعیر ارز را اعلام نمی‌کند ولی می‌توان از منابعی معتبر مانند سامانه سنا رِیت برای استعلام نرخ ارز استفاده کرد.

توصیه می‌شود که در مواقعی که شوک‌های بازار تغییرات قیمت را به وجود می‌آورند، میانگین ماهانه را به عنوان یک معیار موقت برای تعیین نرخ تسعیر ارز مورد استفاده قرار دهید. در این حالت، رعایت وحدت رویه و استفاده از نرخ میانگین ماهانه در تمام روزهای سال بسیار حائز اهمیت است.

نرم افزار حسابداری ارزی چیست؟

امروزه که استفاده از ارزهای مختلف در معاملات موسسات و شرکت ها کاربرد بسیار زیادی دارد، نرم افزار حسابداری ارزی یک گزینه عالی برای نگهداری اسناد ارزی و ریالی به صورت همزمان می باشد. برای شرکت هایی که چند ارز مختلف را اداره می کنند و دائما درحال معاملات بین المللی هستند، تعامل نرخ ارز و تسعیر آن ها می تواند کار بسیار سخت و دشواری باشد. اما این شرکت ها با کمک نرم افزار حسابداری ارزی می توانند بدون هیچگونه دشواری این کارها را انجام دهند.

مزایای استفاده از نرم افزار حسابداری ارزی چیست؟

• افزایش دقت در انجام محاسبلات : استفاده از نرم افزار حسابداری ارزی با کاهش و یا حذف خطا و اشتباهات انسانی به افزایش دقت در محاسبه امورمالی شما کمک می کند.
• کاهش هزینه ها : استفاده از این برنامه ها به هر یک از افراد تیم حسابداری این اجازه را می دهد که در یک زمان کوتاه کار بیشتری انجام دهند و همین امر باعث می شود به افراد کمتری برای انجام کار حسابداری نیاز باشد.
• افزایس سرعت : یکی از مهمترین مزایای استفاده از این نرم افزارها، سرعت بخشیدن به انجام محاسبات و کارهای شما است. این نرم افزار ها قابلیت انجام همزمان بسیاری از فعالیت ها را در زمانی کوتاه دارند.
• دسترسی 24 ساعته : بیشتر این نرم افزار ها کلیه اطلاعات را در یک فضای ابری ذخیره می کنند و این به این معناست که شما تنها با اتصال به اینترنت در هر موقعیتی قادر به دستیابی به اطلاعات مورد نیاز خود هستید.
• ارائه انواع مختلف گزارشات : با کمک نرم افزارهای حسابداری ارزی می توانید در عین سادگی و به سرعت، به گزارش های متنوعی از اطلاعات حسابداری و مالی، روند انجام کارهای مالی و … دسترسی داشت.
• کاهش مالیات : پرداخت مالیات می تواند برای بیزینس شما یک کار سخت و پیچیده باشد. اما با کمک این نرم افزار ها شما می تواند تمام جزئیات مالی خود را در یک مکان قرار دهید و در هنگام نیاز آن را بررسی کنید.

در آخر دقت داشته باشید که برای حسابداری ارزی از نرم افزاری باید استفاده کنید که قابلیت ثبت و گزارش گیری از تمام فعالیت های شما در قالب ارز های مختلف را داشته باشد. در این مقاله به بررسی تمام و کمال نکات لازم حسابداری ارزی پرداختیم. کلیه مطالب ذکر شده در این مقاله به صورت اختصاصی توسط دفتر فنی مرسدس جمع آوری گردیده است.