یکی از چهار صورت اصلی که هر حسابداری هنگام انجام شغل خود با آن در ارتباط است، ترازنامه می باشد. ترازنامه یک گزارش از دارایی‌ها، بدهی ها و حقوق مدیران سهام یک شرکت یا موسسه در یک زمان مشخص است. به طور کلی ترازنامه یک نوع صورت مالی است که تصویر لحظه به لحظهای از دارایی‌ها و اموال یک شرکت و میزان سهام سرمایه گذاری شده توسط سهامداران آن را به نمایش می‌گذارد. مقاله زیر که توسط دفتر فنی مرسدس جمع آوری شده است به تعریف کاملی از ترازنامه و کلیه مفاهیم مرتبط با آن می پردازد.
ترازنامه، همانند گزارشات مالی دیگر، بر اساس اصول حسابداری تدوین می‌شود و اطلاعات مربوط به دارایی‌ها، بدهی‌ها و سرمایه‌های یک واحد اقتصادی را ارائه می‌دهد. این گزارش حاوی تجمیع دقیقی از دارایی‌های مالی، بدهی‌های قابل پرداخت و سرمایه ناخالص است که به صورت خالص به صاحبان تعلق دارد.
ترازنامه از سه بخش اصلی دارایی‌ها، بدهی‌ها و سرمایه تشکیل شده است. این سه عنصر به‌طور خلاصه توسط معادله حسابداری زیر نیز نمایان می‌شوند:
دارایی= بدهی + سرمایه
چرا حسابداران و مدیران مالی موسسات از ترازنامه استفاده می کنند؟
کلیه موسسات و کسب و کارهایی که می خواهند در زمینه کاری خود به موفقیت برسند، به یک مدیر مالی ماهر و کوشا برای رسیدن به این هدف نیاز دارند. برای مدیریت مالی یک مجموعه به کنترل حساب ها و استفاده از ترازنامه نیاز است. ترازنامه به حسابداران و مدیران مالی این اجازه را می دهد که تنها با یک نگاه، عملکرد مالی شرکت در یک بازه زمانی مشخص را بررسی کنند. ( مشخصات چاپ فاکتور رسمی دارایی )
همچنین از آنجایی که ترازنامه وضعیت مالی یک شرکت را به صورت یک گزارش تهیه می کنند، این گزارش استفاده بسیار زیادی در زمینه حسابداری دارد. از جمله کاربردهای ترازنامه در یک شرکت عبارت است :
- تعیین میزان بدهی یک شرکت
- تعیین میزان حقوق سهامداران
- تعیین مبلغ نقدینگی شرکت
- لیست کردن تمام دارایی های شرکت
- مقدار رشد اموال شرکت نسبت به ماه های گذشته
- مشاهده تغییرات صورت گرفته طی ترازنامه جدید
- افزایش بهره وری از خدمات شرکت
ترازنامه از چه اقلامی تشکیل شده است؟
ترازنامه یک سند مالی است که شامل اطلاعات مهمی درباره وضعیت مالی یک شرکت یا واحد تجاری می‌شود. این اطلاعات به صورت ستونی ترتیب داده شده‌اند و دو ستون اصلی دارایی‌ها و بدهی‌ها و حقوق صاحبان سهام را به ترتیب در خود جای داده‌اند.
اقلام اصلی ترازنامه به شرح ذیل است:
دارایی ها
در این بخش، تمام اموال و منابع اقتصادی متعلق به شرکت ذکر می‌شود. اقلام برای اینکه بتوانند به عنوان دارایی‌های شرکت محسوب شوند، باید دارای ویژگیهای مشخصی باشند. این ویژگی‌ها عبارتند از:
- منبع اقتصادی باشد (توانایی ایجاد منافع آتی برای واحد تجاری)
- در تسلط مالکانه واحد تجاری باشد
- قابل تبدیل به پول باشد
انواع دارایی‌ها نیز به دو گروه دارایی‌های غیرجاری (ثابت) و دارایی‌های جاری تقسیم می‌شوند. برخی از دارایی‌هامثل ملک، زمین، موجودی نقدی و… به صورت مشهود و عینی هستند. برخی دیگر ممکن است مانند سرقفلی ساختمان، به صورت حقوق و امتیاز قابل رویت باشند.
بدهی ها
در این بخش، تعهدات و بدهی‌های شرکت نسبت به بستانکارانش مورد بررسی قرار می‌گیرد. این بدهی‌ها نیز به دو دسته بدهی جاری و بدهی غیرجاری تقسیم می‌شوند و ازجمله آن‌ها می‌توان به پیش دریافت‌ها، پرداختنی‌های تجاری، مالیات پرداختنی و تسهیلات مالی بلندمدت اشاره کرد.
حقوق صاحبان سهام
این بخش نمایانگر منافع صاحبان اصلی شرکت و سهامداران آن است. حقوق صاحبان سهام از دو طریقیعنی آورده‌های سهامداران (نقدی و غیرنقدی) و ایجاد بدهی به دست می‌آید. اجزای این بخش عبارتند از :
- سرمایه
- سود و زیان سال‌های گذشته
- اندوخته قانونی
- سایر اندوخته‌ها
- صرف سهام
به طور کلی، ترازنامه یک نمای کلی از وضعیت مالی یک شرکت را ارائه می‌دهد و درک صحیح این اسناد مهم برای افرادی است که قصد ارزیابی وضعیت مالی یک سازمان را دارند.
اجزای اصلی ترازنامه
اجزای ترازنامه در حسابداری به عنوان ابزاری کلیدی برای نمایش وضعیت مالی یک واحد اقتصادی در یک زمان خاص استفاده می‌شود. این اجزا به شکلی دقیق و ساختارمند، اطلاعاتی ارائه می‌دهند و نقش مهمی در درک و تحلیل وضعیت مالی واحد تجاری دارند. در ادامه، به بررسی اجزای ترازنامه حسابداری می‌پردازیم:
عنوان ترازنامه حسابداری
عنوان ترازنامه حسابداری شامل سه عنصر اصلی می‌شود.
- در سطر اول ترازنامه، نام کامل و شناخته شده واحد اقتصادی ذکر می‌شود.
- در سطر دوم و زیر عنوان، عبارت “ترازنامه” به عنوان نام گزارش یا صورت وضعیت مالی درج می‌گردد.
- در سطر سوم، آخرین روز از دوره مالی که در ترازنامه ذکر شده است، مشخص می‌شود.
این اجزا به همراه یکدیگر به عنوان عناصر اصلی ترازنامه حسابداری شناخته می‌شود و ویژگیهای مهم این گزارش مالی را تدوین می‌کنند.
واحد اندازه گیری ترازنامه در حسابداری
این بخش، نمایانگر واحد پولی است که در ترازنامه استفاده می‌شود. به عنوان مثال در کشور ما، واحد اندازه گیری ترازنامه در حسابداری، ریال است و باید در ترازنامه ذکر شود.
جمع حساب ها در بیلان
آخرین مورد از اجزای اصلی ترازنامه حسابداری، جمع حساب‌ها در بیلان است. این جمع شامل جمع ستون‌های اول (دارایی) و دوم (بدهی + سرمایه) می‌شود. این موضوع نشانگر تطابق بخش دارایی با بخش بدهی و سرمایه است. همچنین زیر این جمع‌ها خطوطی کشیده می‌شود تا بسته بودن معادلات ترازنامه را نمایان کند. ترازنامه حسابداری نشان دهنده تساوی دارایی‌ها با منابع و تأسیسات مالی شرکت در یک زمان خاص است.
اطلاعات ارائه شده در این اجزا، سلامت مالی واحد اقتصادی شرکت را تضمین میکند و نقش مهمی در تصمیم‌گیری‌های مدیریتی و سرمایه‌گذاری افراد و شرکت‌ها دارد.
کاربرد ترازنامه
ترازنامه، بخش مهمی از صورت‌های مالی شرکت‌ها است که تأثیرات بسیار گسترده‌ای در مدیریت و تحلیل مالی دارد. این ابزار حاوی اطلاعات مفصلی از جمله دارایی‌ها، بدهی‌ها و حقوق صاحبان سهام است و نقش مهمی در تشخیص و پیش‌بینی سود و زیان شرکت ایفا میکند. تحلیل گران بنیادی، با بهره‌گیری از اطلاعات موجود در “صورت سود و زیان”، “ترازنامه”، “صورت جریان وجه نقد” و “صورت سود و زیان جامع”، به بررسی و تناسب بین دارایی، بدهی و سودآوری یک شرکت می‌پردازند.
استفاده از ترازنامه به تحلیل‌گران این امکان را می‌دهد تا عملکرد گذشته شرکت و چشم‌انداز رشد آینده آن را ارزیابی کنند. این اطلاعات به آنان این امکان را می‌دهد که با در نظر گرفتن موازنه بین دارایی‌ها، بدهی‌ها و حقوق صاحبان سهام، تصمیمات موثرتری را برای مدیریت شرکت بگیرند. همچنین، مقایسه ترازنامه در چندین دوره زمانی، افترا به تحولات میزان دارایی، بدهی و حقوق صاحبان سهام را ممکن می‌سازد و تغییرات بلندمدت در ساختار مالی شرکت را نشان می‌دهد.
منظور از دارایی در ترازنامه چیست؟
اولین ستون در یک ترازنامه دارایی می باشد که در آن کلیه حساب های شرکت از بالا به پایین به ترتیب نقدینگی فهرست می شوند. دارایی ها خود به دو دسته اصلی یعنی دارایی های جاری و دارایی های غیرجاری تبدیل می شوند.
- دارایی های جاری : به اموالی که در طول یک سال یا کمتر به پول نقد تبدیل می شوند دارایی جاری می گویند.
- پول نقد : معمولاً به صورت اوراق خزانه، گواهی سپرده کوتاه مدت و ارز احتیاطی می باشد.
- اوراق بهادار قابل فروش : اوراق بهادار بدهی و سهام که برای آن ها بازار نقدینگی وجود دارد.
- حساب های قابل نقد : به پولی گفته می شود که مشتریان به شرکت بدهکار هستند.
- موجودی کالا : به کالاهای موجود برای فروش گفته می شود که دارای قیمت پایینی در بازار هستند.
- مخارج پیش پرداخت شده : هزینه هایی که در گذشته خرج شده است مانند بیمه و قراردادهای تبلیغ.
- دارایی های غیرجاری یا بلند مدت : همانطور که از نامش پیداست این دارایی ها در مدت زمان طولانی یعنی بیشتر از یکسال تبدیل به پول نقد می شوند.
- سرمایه گذاری های بلند مدت : مانند اوراق بهاداری که تا یک سال آینده نقد نمی شود.
- دارایی های نامشهود : به دارایی های غیر فیزیکی اما با ارزش مانند مالکیت سرقفلی گفته می شود. به صورت کلی دارایی های نامشهود سازمانیای در ترازنامه آورده می‌شوند که توسط موسسه یا شرکت کسب شده باشند.
- دارایی های ثابت: دارایی های مانند زمین، تجهیزات، ماشین آلات و …
منظور از بدهی ها در ترازنامه چیست؟
دومین ستون در سمت چپ متعلق به بدهی ها و سرمایه ها (حقوق صاحبان سهام) می باشد. در حقیقت بدهی‌ها مبلغ هایی هستند که شرکت باید به طرفین خارج از سازمان مانند مشتریان پرداخت کند. بدهی های یک شرکت به ترتیب سررسید پرداخت در این گزارش قرار می گیرند و می تواند شامل اجاره بها، دستمزد کارکنان، تسهیلات، طلب مالی تامین کنندگان و … باشد.
همانند دارایی ها بدهی ها نیز به دو دسته جاری و غیرجاری تبدیل می شوند. بدهی های جاری به آن دسته بدهی هایی گفته می شود که موعد سررسید آن ها طی یک سال یا کمتر است و بر اساس تاریخ سررسید ترازنامه فهرست می شوند. مانند بدهی بانک، اجاره مالیات، تسهیلات و…
بدهی های غیرجاری همان بدهی های بلندمدت هستند که سررسید های بالای یکسال دارند. مانند وام، بدهی های مالیاتی تعلیق شده و مالیات های افزوده.
منظور از حقوق صاحبان سهام در ترازنامه چیست؟
به سرمایه یک شرکت، میزان دارایی خالص و یا حقوق صاحبان سهام گفته می شود. در حقیقت سرمایه کل یک شرکت از بدهی ها کم می شود. به عبارتی می توان گفت حقوق صاحبان سهام در ترازنامه یک شرکت، با ارزش شرکت پس از تصفیه کردن کلیه بدهی ها برابر است در واقع این سرمایه ثروت خالص یک شرکت یا موسسه را نشان می دهد.
به صورت کلی حقوق صاحبان سهام شامل سه مورد اصلی می باشد :
- سود و زیان انباشته : به سود و زیانی گفته می شود که از سال های قبل به صورت انباشته شده نگهداری می‌شود. سود سال مالی جاری نیز جزو این دسته قرار می گیرد.
- سرمایه : مدیران و سهامداران یک شرکت، سرمایه اصلی آن موسسه را تامین می کنند. این سرمایه گذاری ممکن است کوتاه مدت یا بلند مدت باشد.
- اندوخته قانونی : اندوخته قانونی قابلیت تقسیم را ندارد و غیرقابل سرمایه گذاری می باشد و تا مدتی امکان کار کردن با آن وجود ندارد. این اندوخته معمولاً تا زمان انحلال شرکت نگه داشته می شود و بعد از آن بین سرمایه‌گذاران تقسیم می گردد.
دفتر فنی مرسدس طی مطالب بالا تلاش کرد تا اطلاعات مفیدی را درباره کلیه موارد لازمه درباره یک ترازنامه حسابداری در اختیار شما عزیزان قراردهد. اگر شما به تازگی کسب‌وکاری را راه‌اندازی کرده‌اید و یا در حال توسعه‌ی شرکت خود هستید و وقت کافی برای انجام این ترازنامه ها را ندارید، می‌توانید از یک موسسه حسابداری حرفه‌ای کمک بگیرید.
خدمات دفتر رسمی مرسدس
دفتر فنی مرسدس با بیش از دو دهه تجربه در زمینه چاپ دیجیتال و خدمات پس از چاپ، به عنوان یک مرکز متخصص و معتبر شناخته می‌شود. این دفتر با عضویت فعّال در اتحادیه صنف چاپ دیجیتال و دریافت تاییدیه‌های رسمی،نسبت به ارائه خدمات با کیفیت، تضمین رضایت مشتری و دستیابی به آخرین دستاوردهای صنعت متعهد است. مدیریت این دفتر خدمات چاپ فاکتور رسمی را با استانداردهای بالا و بهترین قیمت ارائه می‌دهد. برای درخواست چاپ فاکتور رسمی، می‌توانید با ما تماس بگیرید و مراحل مشخص را انجام داده تا با بهره‌مندی از شماره ملخی برجسته، فاکتور خود را دریافت نمایید.
سوالات متداول ترازنامه
ترازنامه از چه اجزایی تشکیل شده است؟
ترازنامه از سه بخش اصلی دارایی‌ها، بدهی‌ها و حقوق صاحبان سهام تشکیل شده است.
ترازنامه همیشه تراز است، یعنی چه؟
ترازنامه همواره تراز است؛ به این معنا که دارایی‌های (سمت راست)، همیشه با مجموع بدهی‌ها و حقوق صاحبان سهام (سمت چپ) برابر هستند.
تفاوت نحوه گزارش ترازنامه با صورت سود و زیان و جریان وجوه نقد چیست؟
ترازنامه وضعیت مالی در یک لحظه زمان را نشان می‌دهد، در حالی که صورت سود و زیان و جریان وجوه نقد به صورت دوره‌ای اطلاعات را گزارش می‌کنند.
معادل انگلیسی ترازنامه چیست؟
Balance Sheet
دیگر مطالب خواندنی ما:
بدون دیدگاه